Chùa Trăm Gian, di sản kiến trúc Phật giáo ko giống nhau tại Hà Thành inclusionydiscapacidad.uy

Gác chuông chùa Trăm Gian, một kiệt tác kiến trúc Phật giáo Việt Nam.

Truyền thuyết về Đức Thánh Bối

Chùa Trăm Gian còn tồn tại tên thường gọi dân gian là chùa Sở, chùa Núi hay chùa Tiên Lữ. Tương truyền, ngôi chùa này được xây dựng vào năm Trịnh Phù thứ một0 (năm mộtmột85), thời vua Lý Cao Tông. Chùa Trăm Gian nổi tiếng trong vùng vì ngoài thờ Phật còn thờ Đức Thánh Bối ở cung thánh phía bên trái của Thượng điện và chỉ với nhà sư trụ trì mới được vào hành lễ.

Xem thêm: nhà ống tân cổ điển 3 tầng

Đức Thánh Bối tên tục là Nguyễn Bình An đạo hiệu Đức Minh Chân Nhân, người gốc làng Bối Khê (huyện Tkhô nóng Oai, Hà Nội Thủ Đô) đã tu luyện ở phía bên trên thành thánh. Khi sống, ngài mang ko ít phép lạ, mang tích lấy cà muối và nấu một niêu cơm trắng mà cả trăm người thợ ăn ko hết. Tương truyền năm ngài 95 tuổi, ngày rằm tháng chạp, nhân dân làm lễ thành đạo, ngài vào khám ngồi nhập tịch. Đến mùng 4 Tết lúc đệ tử xuất hiện khám, mùi thơm tỏa ra khắp nơi. Dân làng và đệ tử đã xây tháp để lưu giữ kim thân và tôn thờ là “Đại thánh Khai sơn Bình đẳng Hành nghĩa tín Bồ tát”. Từ phía bên trên, hàng năm vào trong ngày mùng 4 tháng Giêng tổ chức liên hoan để tưởng nhớ tới Đức Thánh Bối và kéo dãn tới mùng 6 tháng Giêng hàng năm.

Vẻ xinh uy nghi nơi chùa Trăm Gian.    

Trong tiệc tùng, lễ hội, lễ hội chùa Trăm Gian sở hữu tổ chức những cuộc tế lễ trọng thể và rước kiệu thánh linh đình, còn tổ chức những cuộc thi cỗ phụ thâny và trình rối cạn. Đoàn khách từ Bối Khê, quê của Đức Thánh Bối sang dự tiệc tùng, lễ hội, lễ hội chùa Trăm Gian được gọi là cụ già Sãi quan anh, gồm 8 cụ ông và 8 cụ bà. Dân xã Tiên Lữ sử soạn cỗ bàn đón tiếp đoàn Bối Khê rất thịnh soạn, cỗ to bày bên trên mâm vuông hai tầng với đủ những món ăn sang trọng và quý phái. TS. Nguyễn Quốc Tuấn nghĩ rằng Hội chùa Trăm Gian thực ra cũng chính là hội làng, hội vùng, tương tự hội làng Phù Đổng

Di sản kiến trúc Phật giáo rất dị

Theo những vị bô lão truyền kể, núi Sở vốn là núi Mã (núi con ngựa), cạnh đó sở hữu núi So là con cọp, những gò đồi xung quanh sở hữu những tên là con Mộc, con Hỏa, con Long... toàn bộ đã tạo cảnh sắc hùng vĩ nơi bên trên đây.

Chùa Trăm Gian là một quần thể kiến trúc rất dị, tọa lạc bên trên một quả đồi, những đơn nguyên kiến trúc của chùa này cùng lại mang toàn bộ một04 gian nhà, tạo thành ba cụm kiến trúc chính: Tam quan, Gác chuông và chùa chính.

Tam quan được cổ nhân xây dựng với hai trụ to tạo một lối đi ở giữa, hai phía là hai tường nối với hai trụ nhỏ. Với lối kiến trúc này, Tam quan đã mang chân thành và ý nghĩa chất chất như cổng đình, đền. Qua Tam quan là một sân gạch sở hữu hai dãy hành lang ở hai phía. Cuối sân là con đường uốn khúc chữ “chi” nâng dần độ cao lên đỉnh đồi đi lên chùa; ở giữa con đường này là rặng thông cổ thụ, tạo dựng lên nét trầm mặc của phong cảnh. Cuối đường gạch là con đường rẽ phải thì lên nhà bia, còn rẽ trái là tới gác chuông.

Gác chuông nằm bên trên trục tâm của khu Tam bảo, tương đối lệch về phía tây một chút. Phía bên dưới Tam quan là nhà Giá Ngự nhìn ra mặt hồ sen, nơi đặt kiệu thánh để xem trò múa rối nước, xem những trò ctương đối dân gian tổ chức ở hồ bán nguyệt bên dưới chân núi, tựa như một khúc sông cong cong tụ phúc.

Tượng rồng được chạm khắc tinh xảo ở chùa Trăm Gian.

Gác chuông chùa Trăm Gian là một trong số ít những gác chuông cổ nhất hiện còn bên trên đất Thành Phố Hà Nội thời đại này. Tương truyền, gác chuông được xây dựng vào năm một693. Gác chuông sở hữu lối kiến trúc “nhất biến tam, tam biến cửu”, bốn bộ vì được đặt bên trên một6 cột bởi gỗ lim, nhưng triệu tập bên trên bốn cột dòng. Mặt bởi kiến trúc hình vuông vắn vắn, hai tầng tám mái với khá nhiều hoa đao uốn hắt lên làm cho cho gác chuông như một bông sen tkhô nóng lúcết.

Gác chuông tựa như là một tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp mang giá trị cao, điêu khắc tinh xảo nhiều hình chạm rồng xen lẫn mây lửa mang phong thái thời điểm cuối thế kỷ một7 vào đầu thế kỷ một8. Hiện nay, gác chuông còn treo một quả chuông cao một,mộtm mang đề bốn chữ Hán “Quảng Nghiêm cổ tự” được đúc năm Cảnh Thịnh thứ 2 (năm một794). Trên chuông mang khắc một bài minh của Phạm Huy Ích (một75một - một822), là quan đại thần trải ba triều đại Lê trung hưng, Tây Sơn và Nguyễn.

Từ gác chuông qua khoảng sân hẹp, leo lên bên trên những bậc đá xanh hình rồng mây, lên bên trên sân chùa sở hữu kê một dòng sập đá hình chữ nhật rồi tới khu Tam bảo. Khu trung tâm của chùa là một tổng thể kiến trúc khép kín, gồm Bái đường, Thiêu hương và Thượng điện kết thích yêu thích với nhau thành chữ “công”. Hai bên sở hữu hai dãy hành lang dài ăn thông với tòa Tiền đường và Hậu đường, tạo thành chữ “quốc”. Khoảng sân sau Thượng điện là Phương đình treo khánh, được xem như một nốt son điểm. Ngoài ra, chùa Trăm Gian còn tồn tại vườn tháp mộ những vị sư trụ trì và miếu trấn ở bốn góc đồi.

Các công trình xây dựng ở hai khu chính và phụ gắn kết với nhau một nhữngh hợp lý. Nếu tính gian theo mẫu truyền thống lịch sử được phân ra bởi những vì thì tòa Tiền đường bảy gian, nhưng Hậu đường cũng cùng chiều dài nhưng lại sắp xếp thành 9 gian. Thượng điện chỉ với ba gian nhưng mái trước kéo dãn, với tường bên kéo thẳng sang Tiền đường như mẫu chữ “đinh”, song phần mái chìa ra khoảng nhỏ ở hai phía Thiêu hương để duy trì truyền thống lịch sử chữ “công” và cũng chính là để ánh sáng lọt được vào Phật điện.

Về hiện vật, chùa Trăm Gian còn lưu giữ được rất nhiều di vật quý, trong đó đáng để ý là đôi rồng đá thời Trần làm lan can thành bậc. Tại chùa Trăm Gian mang một53 pho tượng, tất cả bởi gỗ, một trong những trong những ít bởi đất nung, quan trọng quan trọng đặc trưng quý là tượng Tuyết Sơn, tượng Quan Thế Âm Bồ Tát. Ở giữa Thượng điện mang một bệ bởi đất nung đỏ hình khối chữ nhật, bên trên bệ đá là đài sen, xung quanh trang trí nhiều hình động vật và hoa lá, bốn góc mang hình chim thần Kim Sí Điểu. Trên bệ thờ đặt những tượng Phật tam thế. Ngoài ra, những bức phù điêu La Hán và Thập điện chùa Trăm Gian được rất nhiều nhà nghiên cứu và phân tích nghĩ là, phía bên trên là sự phối hợp xinh long lanh giữa phù điêu và khối hệ thống tượng tròn trong một ngôi chùa, là một hiện tượng rất khác biệt và ko giống nhau, tất cả ko hội ngộ ở những trung tâm Phật giáo khác.

Trong số những pho tượng hậu ở trong chùa, tốt nhất rất mang thể là pho tượng Đô đốc Đặng Tiến Đông, một quan võ nổi tiếng thời Tây Sơn với thành công đã xua tan 29 vạn quân Thanh khô xâm lược, nháii phóng Thăng Long - Đông Đô khỏi ách đô hộ của quân xâm lược đầu xuân Kỷ Dậu (năm một789). GS. Phan Huy Lê cho biết thêm năm một927, con cháu bọn họ Đặng cùng dân làng đã sử dụng phiến đá của Đặng Tiến Đông trước bên trên đây dựng Đặng tướng công bi để "lưu truyền mãi mãi" và mặt sau là bia công đức, bia hậu của ông.

Theo tấm bia Quảng Nghiêm tự bi ký dựng năm Hoằng Định 4 (năm một603), thì ngôi chùa này xinh tuyệt vời nhất phủ Quốc Oai. Những thập niên sắp phía bên trên, ngôi chùa liên tục được tu bổ, tôn tạo nhưng về cơ phiên bản vẫn theo lối cũ. Vì những giá trị rất tốt về kiến trúc, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp điêu khắc nên năm một962 chùa Trăm Gian đã được Bộ VHTTDL xếp hạng là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp vương quốc.